Prawnicy z sercem. Pomagają pro bono, ratują z opresji

Utraciliśmy płynność finansową i wpadliśmy w tarapaty. Brakowało pieniędzy na wszystko, również na opłacanie pracownikom ZUS-owskich składek – opowiada X, prezes stowarzyszenia Y. Zaległości organizacji wobec ZUS urosły do kilkunastu tysięcy złotych. Po licznych wezwaniach i ostrzeżeniach, konto organizacji zajął komornik. Stowarzyszenie Y to organizacja pożytku publicznego. Gdy na jej konto zaczęły spływać pieniądze z 1 proc. podatku, komornik na bieżąco ściągał należności.

W końcu przyszło pismo, że dług został spłacony. Pracownicy odetchnęli z ulgą, ale tylko na chwilę. Pojawił się nowy problem: jak to rozpisać w sprawozdaniu? – Zdawaliśmy sobie sprawę, że jeśli wpiszemy, że jedna trzecia publicznych środków poszła na spłatę długów, to najprawdopodobniej stracimy status organizacji pożytku publicznego – opowiada X. Długo zastanawiali się, jak rozwiązać ten problem.

Centrum skontaktowało prezeskę Stowarzyszenia Y z mecenas Marią Grochowską. – Organizacja znalazła się w sytuacji bez wyjścia – wspomina mecenas. – Jedyne, co mogłam zrobić, to ustrzec jej pracowników przed popełnieniem znacznie poważniejszego błędu. Gdyby poświadczyli nieprawdę w oświadczeniu, złamaliby prawo – zwraca uwagę.

Żałuje, że organizacja nie zgłosiła się do niej nieco wcześniej. – Wtedy najprawdopodobniej udałoby się uniknąć problemu – mówi. – Należało jak najszybciej zaskarżyć czynności komornicze. Środki, które znajdowały się na koncie, nie podlegały zajęciu, bo pieniądze z 1 proc. podatku mają być przecież przeznaczone na realizację celów statutowych, a nie pokrywanie zaległości – dodaje. Niestety na to było już za późno.

– Liczymy się z tym, że będziemy musieli słono zapłacić za błędy poprzedniego zarządu. Na szczęście 1 proc. podatku to niejedyne źródło przychodów stowarzyszenia – mówi X. Jeśli stracą status OPP, będzie im znacznie trudniej, ale nie zatoną.

Stowarzyszenie Y współpracuje z Centrum Pro Bono już od kilku lat. – Takich organizacji jak nasza nie stać na komercyjną pomoc prawną. Gdyby nie Centrum, musielibyśmy szukać jej po znajomości, a o to niełatwo – przyznaje X. A tak: wchodzą na stronę CPB i wypełniają formularz. Po kilku, czasem kilkunastu dniach przychodzi informacja, że sprawą zajmie się konkretny prawnik. – Dostajemy namiary, dzwonimy i omawiamy sprawę. To wszystko – opowiada X.

Kilka lat temu inna prawniczka (również współpracująca z CPB) pomogła im wytoczyć proces przeciwko nieuczciwemu kontrahentowi. – Zamówił reklamę w naszych mediach i szybko przestał opłacać wystawiane przez organizację faktury. Okazało się, że produkt, który reklamował, w ogóle się nie sprzedaje – opowiada X. Stowarzyszenie kilkukrotnie proponowało rozwiązanie współpracy, ale kontrahent nie chciał ustąpić. Zapewniał, że zaraz wyjdzie na prostą i ureguluje należności. Dla organizacji sytuacja oznaczała straty: nie zarabiali na reklamie, ale musieli płacić VAT za sprzedaną usługę. – To m.in. ta sytuacja doprowadziła naszą organizację do kryzysu – zaznacza X.

Wygrali sprawę, ale wciąż czekają na zwrot pieniędzy. – Jesteśmy ogromnie wdzięczni pani mecenas. Mamy świadomość, jak wiele dla nas zrobiła – mówi X. Wymyślili, że jak tylko sprawa zostanie domknięta, zorganizują jej jakiś złoty medal.

Mecenas Maria Grochowska od dawna chciała pomagać organizacjom pozarządowym, ale brakowało jej profesjonalnego pośrednika. W końcu natrafiła na CPB, problem sam się rozwiązał. – Pomagam z czystego egoizmu – uśmiecha się mecenas Grochowska. – To sprawia, że mam lepszy humor. A skoro mogę pomóc komuś i sobie jednocześnie, to co stoi na przeszkodzie?

Ma też świadomość, że pomoc prawna w Polsce jest droga, a przez to mało dostępna. – Gdyby nie było prawników, którzy są gotowi pomagać za darmo, wiele osób byłoby pozbawionych możliwości zawalczenia o sprawiedliwość – dodaje.

Jedynym ograniczeniem jest czas. – Ale to ode mnie zależy, czy zdecyduję się komuś pomóc. Centrum Pro Bono rozsyła powiadomienia o sprawach do wzięcia. Jeśli mam czas, to biorę – mówi mecenas Grochowska.

Współpracuje z Centrum już od sześciu miesięcy. W tym czasie pomogła pięciu organizacjom. Niektóre sprawy ograniczają się do jednego pisma albo konsultacji, inne wymagają dużego zaangażowania i ciągną się miesiącami.

– Jedna ze spraw wymagała ode mnie przygotowywania kilku pism dziennie. Przychodził mail o 3 w nocy, a o 10 rano kolejny z pytaniem, czy zdążyłam zapoznać się z poprzednim – znowu się uśmiecha. Bardzo zaangażowała się w tamtą sprawę. I choć do jej zakończenia jeszcze długa droga, osoby, którym pomaga, już dziś są jej za to ogromnie wdzięczne. Niedawno zaprosili ją na wycieczkę po Puszczy Białowieskiej. – Czy pojadę? Oczywiście!

Mecenas Grochowska od dawna chciała pomagać NGO, ale brakowało jej profesjonalnego pośrednika. W końcu natrafiła na Centrum Pro Bono; problem sam się rozwiązał.